ՀԱՂՈՐԴԱԳՐՈՒԹԻՒՆ Հայ Առաքելական Ս. Եկեղեցւոյ Եպիսկոպոսաց Ժողովի

11-13 Նոյեմբեր 2014-ին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի մէջ, օրհնութեամբ եւ նախագահութեամբ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ. Ծայրագոյն Պատրիարք եւ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի եւ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա. Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսի, գումարուեցաւ Հայ Առաքելական Ս. Եկեղեցւոյ Եպիսկոպոսաց հերթական ժողովը: Ժողովին կը մասնակցէին Հայ Եկեղեցւոյ 61 արքեպիսկոպոսներ եւ եպիսկոպոսներ:

Նոյեմբեր 11-ին, բացման արարողութենէն առաջ Հայ Եկեղեցւոյ եպիսկոպոսաց դասը Մայր Տաճարին մէջ մասնակցեցաւ Գիշերային ժամերգութեան` Ս. Հոգիին առաջնորդութիւնը հայցելով ժողովի աշխատանքներու բարի արդիւնաւորման համար: Ժողովին բացումը կատարուեցաւ Տէրունական աղօթքով, որմէ ետք Եպիսկոպոսաց ժողովի համաատենապետ Տ. Խաժակ Արք. Պարսամեան հրաւիրեց Նորին Սրբութիւն Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը եւ Նորին Սրբութիւն Արամ Ա. Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսը, որպէսզի փոխանցեն իրենց հայրապետական պատգամները:

Բացման արարողութեան աւարտին նշանակուեցաւ ժողովի դիւանը հետեւեալ կազմով. ատենապետներ՝ Գերշ. Տ. Եզնիկ Արք. Պետրոսեան եւ Գերշ. Տ. Սեպուհ Արք. Սարգիսեան, ատենադպիրներ՝ Գերշ. Տ. Վազգէն Եպս. Միրզախանեան եւ Գերշ. Տ. Բաբգէն Եպս. Չարեան:

Նախքան օրակարգի հարցերու քննարկումներուն անցնիլը, ժողովականները աղօթք բարձրացուցին առ Աստուած, անցնող տարուան ընթացքին, Հայ Եկեղեցւոյ ի Տէր հանգչած հոգեւոր սպասաւորներուն հոգիներուն հանգստութեան համար:

Եպիսկոպոսաց դասը նաեւ շնորհաւորեց Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի օծման եւ գահակալութեան 15-ամեակը, մաղթելով արեւշատ երկար տարիներու հովուապետութիւն:

11-12 Նոյեմբերի նիստերը նուիրուած էին Հայ Եկեղեցւոյ սրբադասման կանոնի եւ Հայոց Ցեղասպանութեան նահատակներու սրբադասման գործընթացի հետ առնչուած հարցերուն: Այս մասին զեկոյցներ ներկայացուցին Սրբադասման յանձնախումբի անդամներ՝ Գերշ. Տ. Մուշեղ Արք. Մարտիրոսեանը եւ Գերշ. Տ. Բաբգէն Եպս. Չարեանը:

Եպիսկոպոսական ժողովը քննարկեց յանձնախումբին կողմէ կատարուած աշխատանքները եւ հաստատեց Հայ Եկեղեցւոյ սրբադասման ծիսակարգն ու արարողակարգը:
Հայոց Ցեղասպանութեան նահատակներու սրբադասման արարողութիւնը որոշուեցաւ կատարել 23 Ապրիլ 2015-ին, Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի մէջ: Տարեկան եկեղեցական յիշատակութեան տօնացոյցային օր որոշուեցաւ Ապրիլ 24-ը:

Ժողովը ընդունեց Մեծ Եղեռնի նահատակներու տարեկան տօնակատարութեան ծիսական կանոնը, որ կը ներառնէ շարականի կանոնն ու ժամամուտը, ինչպէս նաեւ Հայոց Ցեղասպանութեան նահատակ սուրբերու վկայաբանութիւնը: Որոշուեցաւ յիշեալ փաստաթուղթերը վերջնական մշակումէ ետք որդեգրել:

Սրբադասման յանձնախումբին յանձնարարուեցաւ կատարել անհատական սրբադասման համար անհրաժեշտ ուսումնասիրութիւնները՝ նկատի ունենալով Կոմիտաս Վարդապետը եւ ուրիշ անհատներ:

12 Նոյեմբերի նիստը սկսաւ աղօթքով՝ Կիւմրիի ճանապարհին վրայ ինքնաշարժի արկածի զոհ գացած հայորդիներու հոգիներուն հանգստութեան համար՝ ցաւակցութիւն յայտնելով զոհուածներու ընտանիքներուն:

12-13 Նոյեմբերի նիստերուն Եպիսկոպոսաց ժողովի մասնակիցները քննեցին Հայ Եկեղեցւոյ առաջին երկու խորհուրդներուն՝ Ս. Մկրտութեան եւ Ս. Դրոշմի առնչութեամբ Ծիսական յանձնախումբի կողմէ կատարուած աշխատանքները: Այս մասին Ծիսական յանձնախումբի համաատենապետ Գերշ. Տ. Արշակ Եպս. Խաչատրեանը, յանձնախումբի անդամներ Գերշ. Տ. Միքայէլ Եպս. Աջապահեանը եւ Գերշ. Տ. Վահան Եպս. Յովհաննիսեանը ներկայացուցին իրենց զեկոյցները, որմէ ետք եպիսկոպոսաց դասը ընդունեց Ս. Մկրտութեան եւ Դրոշմի խորհուրդներու միօրինակ բնագիրը: Մասնակի փոփոխութիւններով հաստատուեցաւ Ս. Մկրտութեան եւ Ս. Դրոշմի խորհուրդներու կանոնական ուղեցոյցը իսկ խորհուրդներուն վերամշակուած կանոնական ուղեցոյցը, որ վերանուանուեցաւ՝ Ս. Մկրտութեան եւ Ս. Դրոշմի խորհուրդներու հովուական ուղեցոյց: Նաեւ որդեգրուեցաւ նախամկրտական ուսուցողական ձեռնարկը: Ընդունուած փաստաթուղթերը Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի եւ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսի տնօրինութեամբ կ’առաքուին թեմեր առ ի գործադրութիւն:

13 Նոյեմբերի առաջին նիստին, Եպիսկոպոսաց ժողովի մասնակիցները աղօթք բարձրացուցին Արցախի սահմանագիծի վրայ Ազրպէյճանի զինուած ուժերու կողմէ ԼՂ պաշտպանութեան բանակի օդուժի ուղղաթիռի ռմբահարման հետեւանքով զոհուած երեք հայորդիներուն համար եւ յայտարարութիւն մը կատարեցին՝ դատապարտելով Ազրպէյճանական հրահրող գործողութիւնները:

13 Նոյեմբերի երրորդ նիստին մասնակցեցաւ Հայաստանի Հանրապետութեան նախագահի աշխատակազմի ղեկավար, Հայոց Ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին նուիրուած միջոցառումներու աշխատանքները համակարգող Տիար Վիգէն Սարգսեանը: Տիար Վ. Սարգսեանը հանգամանօրէն ներկայացուց Հայոց Ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին առիթով 2015 թուականին նախատեսուող պետական ծրագիրները՝ անդրադառնալով Հայ Եկեղեցւոյ հետ Հայաստանի եւ Սփիւռքի համատեղ իրականացուելիք միջոցառումներուն: Նաեւ տեղեկացուեցաւ նախապատրաստական աշխատանքներու ընթացքին մասին:

Ժողովի վերջին օրը անդրադարձ կատարուեցաւ նաեւ ազգային-եկեղեցական կեանքին հետ կապ ունեցող զանազան մարտահրաւէրներուն՝ Եկեղեցւոյ առաքելութիւնը աւելի արդիւնաբեր կերպով իրականացնելու համար լուծումի կարօտ ծիսական, քարոզչական, կրթական-դաստիարակչական եւ ընկերային խնդիրներուն, որոնց հիման վրայ ձեւաւորուեցաւ յառաջիկայ Եպիսկոպոսաց ժողովներուն օրակարգը:

Եռօրեայ ժողովի աւարտին եպիսկոպոսաց դասը գոհութիւն յայտնեց Ամենասուրբ Երրորդութեան՝ եղբայրական համախմբումի հնարաւորութեան, ինչպէս նաեւ ժողովի յաջող ընթացքին համար: Ժողովականները նաեւ իրենց գնահատանքը յայտնեցին Կեդրոնական, Սրբադասման եւ Ծիսական յանձնախումբերու անդամներուն՝ ժողովի նախապատրաստական եւ օրակարգին մէջ ընդգրկուած հարցերը հանգամանօրէն ուսումնասիրելնուն համար:

Եպիսկոպոսաց յաջորդ ժողովը որոշուեցաւ գումարել 2016 թուականին:

Ժողովը փակուեցաւ Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի եւ Արամ Ա. Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսի օրհնութեան ու գնահատանքի խօսքերով եւ աղօթքով: